In Teuge, aan de Holthoevensestraat 16, bevinden zich al 25 jaar de Levenstuinen van het Groot Hontschoten. Eigenaar Charles van de Nieuwegiessen runt de boel samen met zijn pleegzoon Dillan da Silva, en samen met tientallen vrijwilligers. Het is voor Charles zijn lust en zijn leven. En toch is hij niet elk vrije moment in ‘zijn’ tuinen te vinden. ,,Want dan zie ik teveel”, lacht hij. Apeldoorn Direct ging bij hem langs.
Je bent het gestart samen met je partner Hans IJzerman. Hoe is dat ooit zo gegaan?
,,Dan moeten we eigenlijk terug naar mijn kinderjaren. Ik was heel erg gek op modelspoorbanen. En dan maakte ik een kaart, en daar een dorpje, daar een natuurgebied; een heel landschap creëerde ik dan op papier. Later ben ik veel in Engeland en ook in Japan geweest en toen zag ik heel veel tuinen en dacht ik: ‘Wat met zo’n Oosterse tuin kan, met heel veel filosofie, dat moet ook in de Westerse tuin kunnen’. En toen kwam dat met die modelspoorbanen ook weer naar boven. Ik ben een beetje aan het ontwerpen geslagen en aan Hans gevraagd of hij eraan mee wilde doen. In m’n eentje had ik het niet gedaan, daar was het me veel te groot voor. Hij was heel creatief, ook met schilderen, beeldhouwen, en ga zo maar door, dus hij vond het heel leuk om dit te gaan doen. Hij was ergotherapeut en ik was arbeidstherapeut, later activiteitenbegeleider, en dan moet je een stuk grond gaan zoeken. We woonden toen in Apeldoorn en hadden een hele leuke tuin waarmee ik al eens in een tijdschrift had gestaan. Uiteindelijk hebben we dit gevonden en toen zijn we maar begonnen. Pas 3 jaar geleden ben ik overigens gestopt als activiteitenbegeleider; dat vond ik altijd wel fijn erbij.”
En hoe begin je dan?
,,Het was alleen maar een maisveld. We konden de boerderij kopen met 10 hectare grond, maar dat vond ik veel teveel. We wilden wel wat met 2 hectare; het is nu 2,2. En we konden kiezen: of een stuk grond richting de Wetering of deze kant. Dus toen stelde ik voor om dit stuk te doen. Als je aan komt rijden moet je al door een stuk bos. Dat is niet van ons, maar dan heb je wel gelijk een soort decor. We begonnen, er kwam een graafmachine, maar na 3 dagen moesten we al stoppen.”
We dachten: ‘we zien wel waar het schip strandt’. Maar het schip strandde al na 3 dagen.
Na 3 dagen? Hoezo?
,,We hadden geen vergunning aangevraagd. Ik dacht: ‘We beginnen gewoon en we zien wel waar het schip strandt’. Maar dat schip strandde dus al na 3 dagen. De buren hadden gezien dat er gegraven werd, allemaal zandduinen, mensen dachten dat we hier een crossbaan gingen maken, want zo leek het. Toen moesten we stoppen en alsnog die vergunning aanvragen. Ik had al allemaal bosplanten besteld en ze zeiden dat ik dat maar gewoon moest laten komen, dus toen dacht ik al dat het wel goed zou komen. Toen zijn we in de tussentijd de boerderij maar gaan verbouwen. En precies 9 maanden nadat we moesten stoppen, kregen we groen licht dat we weer verder mochten.”
Waarom heb je in de aanleg bepaalde keuzes gemaakt?
,,Ik wilde graag symboliek en filosofie erin hebben; ik wilde geen tuin met allemaal borders, die waren er al genoeg. De dingen die ik in Japan had gezien en wat spirituele dingen zijn er allemaal in verwerkt. Ik ben uitgegaan van een spiraal, wat een heel spiritueel teken is, en dat is ook de route in de tuin. Ze lopen met een plattegrond met het verhaal, van de buitenring naar de binnenring. Het begint bij de ‘Tuin van de Bevruchting’ en het eindigt bij de ‘Tuin van de Dood’. Daartussen zitten onder meer de ‘Tuin van de Geboorte’, maar ook allerlei zintuiglijke tuinen, zoals de ‘Tuin van het Geluid’ en de ‘Tuin van de Tast’. De ‘Tuin van de Smaak’ ligt aan het einde, dat is het terras, daar kan je iets eten en drinken.
Met die warmte trekken mensen naar de waterkant.
Hoeveel bezoekers komen er gemiddeld de tuinen bekijken?
,,Ik denk zo’n 5000 á 6000 per jaar. Dat is wel eens meer geweest, maar de crisis heeft er goed ingehakt. En het weer speelt natuurlijk enorm mee. Dit jaar is echt een slecht voorjaar voor de tuin geweest. Veel te warm en veel te droog. En te heet, dan gaan mensen naar de waterkant. Nu zie je wel dat ze die waterkant inmiddels wel een beetje zat zijn en dat ze ook wel wat andere dingen willen doen, maar dat trekt het dan niet meer recht.”
Je doet dit nu niet meer samen met Hans, toch?
,,Nee klopt. Hans is 8 jaar geleden overleden. We hadden wel een pleegzoon uit Sri Lanka en daar doe ik dit nu mee. Mensen vragen me wel eens of dat niet heftig is, aangezien overal toch herinneringen van ons samen inzitten, maar dat vind ik eigenlijk wel prettig juist. Ik vind dat niet naar. Het was wel mijn kindje, maar ook hij kon er heel veel in kwijt. Deze muur bijvoorbeeld in het theehuis, dat heeft Hans zo geschilderd.”
Loop je zelf ook nog eens rustig een rondje door de tuin?
,,Ja, maar niet te vaak, want ik zie teveel. En dan wil ik van alles gaan doen, dat is niet te doen. Ik zie bijvoorbeeld waar teveel onkruid groeit, waar het te wild is, te dicht groeit of waar een tak weg moet. Nee, ik hou het vooral bij het terras. Ik zie wel dingen en ik geef ook wel opdrachten, dat wel. Veel mensen vragen dat hoor, of ik om 5 uur ’s middags lekker in de tuin ga zitten. Maar dat doe ik dus niet, voor ik het weet ben ik alweer bezig.”
Veel mensen hebben als hobby tuinieren, maar wat heb jij dan als hobby?
,,Schrijven. Er zit ook heel veel tekst in de tuin. Ik heb ook meerdere boeken geschreven, waaronder de ‘Meander van de Woordenstroom’. Daarin staan verhalen en spreuken die op de tuin slaan en een aantal daarvan staan ook in de tuin. Bij de ingang staat bijvoorbeeld ‘Er moeten vele poorten open om in de binnentuin van je ziel te komen’. Op die manier begint het dus; het verhaal door de tuin. Ze wil ik de mensen wat meegeven. Ik wil ze met die tekst en het verhaal proberen een opening geven zodat ze ergens over na gaan denken. Dat lukt wel, want ik vang geregeld gesprekken op in de tuin, dus wat dat betreft is die missie geslaagd.”
Het is nu vooral een kwestie van onderhouden en nathouden.
Wat zijn je eigen favorieten in de tuin?
,,Ik denk het kerkje. Die is in 2003 gebouwd. Dat is een stiltecentrum achterin de tuin, op een 7 meter hoge heuvel met een watertrap ervoor. Bezoekers vinden dat letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van de tuin. In het kerkje zijn allerlei relikwieën samengebracht van alle godsdiensten in de wereld. Dat vinden mensen vaak heel bijzonder. Je kunt er ook heel mooi zitten. Er is een groot raam en dan kijk je zo over de weilanden heen, naar de bossen van het Woudhuis; heel mooi.”
Heb je nog dromen; dingen die je per se nog in de tuin wilt hebben?
,,Nee, niet meer. De tuin is ook gewoon klaar. Het is nu vooral een kwestie van onderhouden en nathouden. Want dat laatste is natuurlijk de grootste zorg op dit moment. Ik besef dan ook wel dat we hier echt iets unieks hebben neergezet. Heel veel mensen hebben wel dromen en blijven maar dromen en doen het niet. Wij deden het wel en daar ben ik echt wel trots op. Hoe lang ik dit nog blijf doen hangt van vele factoren af. Zolang ik het nog kan wil ik dit zeker nog wel blijven doen. Ik moet er niet aan denken dat ik hier weg zou moeten en in een flatje moet gaan zitten. Dat kan echt niet. Ik ben wel echt een plantenmens, dus dit is wel echt mijn plek.”
De Levenstuinen van het Groot Hontschoten zijn tot de maand oktober open van woensdag tot en met zondag tussen 10.00 en 17.00 uur. In de maanden mei, juni, juli en augustus zijn de tuinen ook op dinsdag geopend. Op maandagen zijn ze gesloten.
